رسالت مترجم

رسالت مترجم

ترجمه در ایران، دارای سابقۀ تاریخی زیادی است. این پیشینه از زمان ارتباط فرهنگ ایران با شرق و غرب و تبادلات فرهنگ و علمی با آنها آغاز شده است. محمد قاضی در سال ۱۳۱۷، اولین کار ترجمه‌اش را با اثر یکی از رمان‌نویسان عصر رمانتیک فرانسه «ویکتور هوگو» آغاز کرد. «هوگو شاعری پرشور و هواخواه آزادی و دموکراسی؛ نویسنده‌ای که رسالتش را در پیشوایی انسان‌ها به‌سوی خلوص نیت، پاکی دل و تنویر افکار می‌بیند.»

اندیشۀ قاضی: اندیشۀ قاضی از راه‌و‌رسم جامۀ کرد، سنت اصیل و فرهنگ حاکم بر فضای خانوداه نضج گرفت و با توجه به رویدادهای مهمّ سیاسی و اجتماعی و فعالیت‌های فکری آن دوران و ورود به دارالفنون در آستانۀ تحول و تطور قرار گرفت.

آثار قاضی: وی آثارش را در چارچوب معینی محدود نکرد و مقوله‌های گوناگونی از قبیل داستان، رمان، داستان کوتاه و نمایشنامه در میان ترجمه‌هایش وجود دارد، همچنین در زمینه‌های مختلف علمی، تاریخی، ادبی، کودکان و اجتماعی ترجمه کرده است.

شاهکار های ادبی جهان او عبارت‌اند از: کلود ولگرد، جزیرۀ پنگوئن‌ها، سپید‌دندان، شاهزاده و گدا، شازده کوچولو، دن کیشوت، مادام بوواری، تلماک و…

قاضی، مترجم آزاده و آزادی‌خواهی بود که هیچگاه مردم میهن خود را از یاد نبرد و از بطن زندگی آنها و حوادث زمانه بر کنار نماند. در کل محمد قاضی را به‌عنوان پرچمدار ترجمۀ رمان‌های اجتماعی می‌شناسیم، رمان‌هایی که توجه زیادی به آزادی و حقوق بشر دارند، رمان‌هایی که مضمونشان همواره ستیز با فساد، ظلم و استبداد و خودکامگی است.

ترجمه‎‌هایی که قاضی از آثار نویسندگان بزرگی مانند: تواین، مارلو، اگزوپری، داستایفسکی، گی‌دوموپاسان، فلوبر و… کرده، همگی بر اساس تفکر و بینش آزادی‌خواهی او بود. حتی اگر نویسنده‌ای صاحب شهرت بود، اما طرز تفکر و بینش وی با قاضی اندکی منافات داشت، هیچگاه به ترجمۀ اثرش نمی‌پرداخت. بنابراین همواره در پی‌جویی اندیشه‌اش هوشیار و کوشا بود و در صورتی که اثر را بر وفق ذوق و اندیشۀ ژرف خود می‌دید، به ترجمۀ آن همت می‌گماشت.

وی سراسر زندگی‌اش را برای روشنگری افکار جامعه و انتقال پدیده‌های نوین و مظاهر مترقی فرهنگ و تمدن جهانی فدا کرد و به‌راستی اسوۀ تعهد بود. نکتۀ حائز اهمیت اینکه، درواقع قاضی همۀ ناهمواری‌ها و دشواری‌های زمانۀ خویش را تحمل کرد، حتی بی‌زبانی را.

ساختار و ویژگی‌های کتاب رسالت مترجم

کتاب رسالت مترجم، برای دانشجویان، مترجمان و علاقه‌مندان به این حوزه بسیار مناسب است. این کتاب شامل سه قسمت به شرح زیر است:

• قسمت اول، اصول و روش ترجمه: ترجمه چیست و مترجم کیست؟/ اصول و روش ترجمۀ معتبر/ ضرورت ترجمه و جایگاه مترجم/ گونه‌های مختلف ترجمه/ نکات کاربردی و مبانی عملی/ دربارۀ ترجمۀ دن کیشوت
• قسمت دوم، مترجم متعهد و رسالت انسانی: اندیشه‌های قاضی دربارۀ ترجمه، نقد و ادبیات/ کانون نویسندگان ایران
• قسمت سوم، ترجمه مسئولیت بزرگ اجتماعی: نقدها
• پشت پردۀ ترجمه: نویسنده به چالش‌هایی که یک مترجم با آنها مواجه می‌شود می‌پردازد، مثل وفاداری به متن اصلی، تفاوت‌های فرهنگی و زبانی، تعامل با نویسندگان و شخصیت آنها می‌پردازد.

کتب مرتبط با کتاب رسالت مترجم

• مبانی ترجمه ویراست دوم
• مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی
• برای مطالعۀ توضیحات تکمیلی دربارۀ کتاب رسالت مترجم، اینجا کلیک کنید.