مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی

مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی

کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی، مرجعی مناسب برای مطالعه دانشجویان رشته مطالعات ترجمه بوده و توسط انتشارات رهنما منتشر شده است. کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی، حاوی بخشی از نوشته‌های نویسنده در طول سال‌های 63 تا 86 است که در مجلات مختلف به چاپ رسیده و برخی از آن‌ها را پیش‌تر در کنفرانس‌ها و سمینارهای تخصصیِ این زمینه ارائه کرده ‌است.

لازم به اشاره است برخی از این مقالات به زبان انگلیسی هستند. در ادامه، برای درک بهتر موضوع کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی، تعاریفی جامع در خصوص موضوع کتاب ارائه شده‌است.

ترجمه شفاهی یا همان ترجمه‌ی همزمان، به ترجمه‌ای گفته می‌شود که در آن مترجم در موقعیت مکانی خاص و با محدودیت زمانی، کار ترجمه را انجام می دهد. مهم‌ترین فرق بین مترجم کتبی با مترجم شفاهی این است که مترجم شفاهی فرصتی برای بازخوانی یا مرور ترجمه خود نداشته و اجبارا از تکنیک‌هایی برای ترجمه استفاده می‌کند که با کار مترجم کتبی متفاوت است.

در ترجمه‌ی شفاهی، هدف رساندن مفهوم درست به طرف مقابل با برگرداندن مکالمه از زبان مبدا به زبان مقصد می‌باشد و لازم نیست که مترجم تک تک کلماتی را که می‌شنود عینا ترجمه کند. هنگامی که کلمه‌ای توسط گوینده استفاده می‌شود که معنی مستقیم آن در زبان مقصد وجود ندارد، بسط و گسترش زبان برای رسیدن به معنی صحیح توسط مترجم شفاهی لازم و ضروری است.

ساختار کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی

کل مقالات در 12 فصل از کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی قرار دارند که مقالات انگلیسی هم در میان مقالات فارسی قرار دارد و  از هم تفکیک نشده‌اند. برای آشنایی بیشتر با مطالب کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی، در ادامه به ذکر عنوان فصل‌ها می‌پردازیم:

• تغییرات اجتماعی و تاثیرات آن‌ها بر زبان و ترجمه
• خلاقیت در ترجمه
• آشنایی با ترجمه «ترجمه شفاهی» از دیدگاه ترجمه شناسی
• زمان، تفاوت عمده میان ترجمه‌ی شفاهی و مکتوب
• نگاهی به عملکرد مترجم شفاهی
• درجات و سطوح دوزبانگی و رابطه آن با ترجمه
• دوزبانگی و آموزش ترجمه‌ی شفاهی
• سویه‌گی در ترجمه‌ی شفاهی
• نگاهی به رمزگردانی و رمزآمیزی در میان دوزبانه‌ها
• رمیزآمیزی و ظهور واژه‌های قرضی در زبان فارسی
• عوامل موثر در موفقیت مترجم شفاهی
• نگاهی به ارزشیابی در ترجمه شفاهی

ترجمه و معنای آن

صنعت و هنر ترجمه در حقیقت به درک و تفسیر موضوع، معنا و مفهوم موجود در یک زبان (زبان مبدا) و انتقال، معادل یابی و بازسازی آن در زبان مقصد گفته می‌شود.

برای ترجمه متون تنها دانستن معنای کلمات یک متن کافی نیست و باید علاوه بر تسلط به معنا، به فرهنگ و دیگر عوامل دخیل بر زبان یک کشور نیز آشنایی و تسلط کافی داشت. همچنین اگر ترجمه یک متن تخصصی در میان باشد علاوه ب شروط ذکر شده که ضروری هستند، تسلط بر اصطلاحات تخصصی آن رشته نیز در میان است. زیرا انتقال مفاهیم گفته شده یا نوشته شده ظرافت خاصی در بر دارد که اگر اشتباهی صورت گیرد سبب سوبرداشت و… خواهد شد.

تاریخچۀ ترجمه

ترجمه، به حدود هزاره‌ی دوم قبل از میلاد، در اوایل دوره‌ی بین‌النهرین، زمانی که شعر گیلگمش سومریان به زبان‌های اسیایی ترجمه شد انجام شد. دیگر آثار ترجمه شده باستانی شامل اسناد هندی هستند که توسط راهبان بودایی به زبان چینی ترجمه شده‌اند.

دوره بعدی متون یونان باستان هستند که توسط شاعران رومی، جهت اشاعه فرهنگ و سرگرمی ترجمه شدند. این استدلال در میان است که گسترش دانش و آگاهی یونانیان باستان در جهان به لطف مترجمین و محققین عرب میسر شده است، پس از فتح یونان توس اعراب، متون علمی، سرگرمی و فلسفی ترجمه و بعدا، در قرون وسطی عمدتا درسرتاسر اسپانیا به زبان لاتین ترجمه شد و علم و دانش یونان باستان همه‌گیر شد.

اغلب مترجمان تاریخ افراد گمنامی هستند که راه را برای انتشار ایده، دانش و نظریات در سطح جهان گستراندند، از مترجمین مشور تاریخ میتوان به راهبان چینی (Xuanzang)، کنستانس گارنت -مترجم روس تباری که ترجمه آثار کلاسیک روس (آثار تولستوی، چخوف،گوگولو …) را بر عهده داشت، گرگوری راباسا آثار لاتین را به انگلیسی بر می‌گرداند.

مترجم و حوزه‌های ترجمه

مترجم شخصی است که در صنعت یا هنر ترجمه مهارت دارد و به دو یا چند زبان جهت درک و تفسیر معانی و مفاهیم تسلط دارد. وظیفه مترجم تنها برگرداندن موضوعات مکتوب نیست و در تمام حوزه‌هایی که پای زبانی دیگر در میان باشد به حضور یک مترجم نیاز است. ترجمه به دو حالت شفاهی و کتبی رایج است که در ادامه به بررسی این حوزه‌ها خواهیم پرداخت:

ترجمه شفاهی یکی از شاخه‌های مترجمی است که نیاز به تسلط بالا بر زبان مبدا و مقصد به صورت شفاهی دارد.

اما تمایز مترجم شفاهی با دیگر مترجمان شرایط و نحوه کار اوست، مترجم  شفاهی با قرار گرفتن در محیط ارتباطی ملموس و تکرار ناپذیر اجبارا تکنیک ترجمه کلمه به کلمه را کنار گذاشته و نمی‌تواند به ترجمه تدریجی و به مرور زمان تکیه کند زیرا زمانی کافی برای مطالعه بر کلمات و دوره آن‌ها را نداشته  و هدف او رساندن پیان به صورت واضح و شفاف در لحظه است. هنگامی که کلمه‌ای توسط گوینده استفاده می‌شود معنای مستقیم آن در زبان مقصد وجود ندارد و بسط و گسترش لحظه‌‎ای زبان برای رسیدن به معنای صحیح لازم و ضروری است. ترجمه شفاهی خود به دو حالت ترجمه شفاهی هم‌زمان و ترجمه شفاهی پیاپی تقسیم می‌شود.

مترجم‌ همزمان زمان تغییر دادن عبارات و کلمات را نداشته  و در مواقعی رعایت زمان برای او یک نیاز محسوب می‌شود، تنها برتری که این نوع ترجمه نسبت به ترجمه مکتوب دارد پیام‌های جانبی است که با توجه به زبان بدن و حالت چهره گوینده دریافت می‌کند، سرعت عمل و درک در لحظه از موارد مهم در ترجمه همزمان است زیرا مترجم فرصتی برای تصحیح و تجدید ترجمه نداشته و ترجمه در لحظه ارائه می‌شود. ترجمه هم زمان خود نیز سه حالت زیر را داراست:

ترجمه‌ی همزمان مقطع (Consecutive interpreting) به ترجمه‌ای گفته می‌شود که مترجم حد فاصل دو الی سه جمله زمان دارد تا بر جملات ترجمه شده خود مکث داشته باشد. این نوع ترجمه حالت کلی تری نیز خواهد داشت، اما با این حال برخی مترجمان به ترجمه‌های طولانی‌تر برای رفع هرگونه ابهام راغب ترند.

ترجمه‌ی هم‌زمان هم ردیف  (Simultaneous interpreting): این نوع ترجمه که از دیگر انواع ترجمه مشکل تر است در لحظ صورت می‌گیرد و وقتی گوینده در حال صحبت است در همین حین جملات را به زبان مقصد بازگردانی می‌کند.

ترجمه‌ی مکتوب همزمان (Trans – interpreting): در این نوع ترجمه ضمن اینکه مترجم متن ترجمه شده را هم زمان با سخنران قرائت می‌کند در صورت نیاز اگر توضیحات تکمیلی در میان بود یا سخنران مطلبی اضافه بر متن ذکر کرد ترجمه می‌کند.

کتب مرتبط با کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی

• ترجمه‌ی متون سیاسی (Translation of Political Texts)
• مبانی ترجمه
• اصول و روش ترجمه ویراست دوم
• ترجمه متون ادبی
• دوره آموزش فنون ترجمه

برای مطالعۀ توضیحات تکمیلی کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی اینجا کلیک کنید.

خرید کتاب مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص خرید کتاب‌ مقالاتی چند درباره‌ی ترجمه شفاهی و دو زبانگی، با کارشناسان فروش انتشارات رهنما در ارتباط باشید و پس از دریافت راهنمایی‌های لازم، نسبت به خرید و ثبت سفارش اقدام کنید.