کالبدشکافی جامع تفاوت آزمون PTE و آیلتس
اگر در حال بستن چمدانهایتان برای مهاجرت تحصیلی یا کاری هستید، احتمالاً به یک سد بزرگ و ترسناک به نام مدرک زبان برخورد کردهاید. سالهاست که همه فقط اسم «آیلتس» را میشنوند، اما چند وقتی است که سر و کله یک رقیب تازه نفس و مدرن به نام PTE پیدا شده که خیلیها میگویند راه میانبر است.
اما واقعیت چیست؟ آیا باید ریسک کنیم و سراغ آزمون جدید برویم یا همان مسیر سنتی آیلتس را طی کنیم؟ در این مقاله میخواهیم بدون تعارف و پیچیدهگویی، تفاوت آزمون pte و آیلتس را زیر ذرهبین ببریم تا یکبار برای همیشه تکلیفتان روشن شود.
مقایسه ساختاری و فنی (در یک نگاه)
پیش از اینکه بپرسیم آزمون pte راحت تره یا آیلتس، باید تفاوتهای بنیادین آنها را بشناسیم. جدول زیر خلاصه تفاوتهای تکنیکال است:
| ویژگی | آزمون آیلتس (IELTS) | آزمون پیتییی (PTE) |
|---|---|---|
| برگزارکننده | کمبریج، بریتیش کانسیل، IDP | سازمان پیرسون (Pearson) |
| نوع تصحیح | ترکیب انسان و ماشین | ۱۰۰٪ هوش مصنوعی (بدون دخالت انسان) |
| مدت زمان | حدود ۲ ساعت و ۴۵ دقیقه | حدود ۲ ساعت (کوتاهتر و فشردهتر) |
| اعلام نتایج | ۳ تا ۱۳ روز (بسته به نوع آزمون) | معمولاً ۴۸ ساعت تا ۵ روز کاری |
| توالی مهارتها | لیسنینگ، ریدینگ، رایتینگ (اسپیکینگ جدا) | اسپیکینگ و رایتینگ (سرهم)، ریدینگ، لیسنینگ |
هوش مصنوعی علیه انسان؛ راز نمرهدهی!
اینجا جایی است که تفاوت آزمون pte و آیلتس به اوج میرسد. درک این بخش میتواند استراتژی مطالعه شما را تغییر دهد.
در آیلتس…
شما با یک انسان طرف هستید. انسانها درک میکنند، احساس دارند اما ممکن است خطا یا سلیقه داشته باشند.
- مزیت: اگر در رایتینگ از کلمات خیلی پیچیده استفاده نکنید اما استدلال (Logic) قوی داشته باشید، نمره میگیرید. در اسپیکینگ اگر منظورتان را با زبان بدن برسانید، انسان درک میکند.
- عیب: ممکن است ممتحن خسته باشد یا سلیقهاش با سبک نوشتن شما جور درنیاید.
در PTE…
شما با یک کد کامپیوتری طرف هستید.
- مزیت: هوش مصنوعی «پارتیبازی» نمیکند. در PTE تکنیک حرف اول را میزند. اگر شما از کلمات کلیدی (Keywords) درست استفاده کنید و قالبهای آماده (Templates) را حفظ باشید، نمره بالایی میگیرید؛ حتی اگر محتوای عمیقی تولید نکرده باشید.
- عیب: هوش مصنوعی درک معنایی عمیق ندارد. اگر صدایتان خیلی آرام باشد یا میکروفون را بد تنظیم کنید، حتی اگر شکسپیر هم باشید، نمره از دست میدهید!

تفاوت جنس سوالات؟
بیایید کمی جزئیتر شویم. شاید بپرسید دقیقاً سر جلسه چه سوالاتی میبینیم؟
تفاوت در اسپیکینگ:
آیلتس: بخش معروف Cue Card دارد. به شما یک موضوع میدهند (مثلاً “درباره آخرین سفری که رفتی حرف بزن”)، یک دقیقه فکر میکنید و دو دقیقه حرف میزنید. فضایی کاملاً طبیعی و تعاملی اما PTE بخشی به نام Read Aloud (روخوانی) و Describe Image (توصیف تصویر) دارد. شما باید یک متن را با صدای بلند و روان بخوانید یا یک نمودار را در ۴۰ ثانیه توصیف کنید. اینجا محتوا خیلی مهم نیست؛ اینکه تپق نزنید و مکس نکنید (Fluency) مهم است. در واقع شما دارید با دیوار (مانیتور) صحبت میکنید!
تفاوت در لیسنینگ:
آیلتس: باید همزمان که گوش میدهید، جاهای خالی را پر کنید. املاء (Spelling) بسیار مهم است اما PTE بخشی به نام Write from Dictation دارد. یک جمله پخش میشود و شما باید عیناً آن را تایپ کنید. این بخش “پربارترین” بخش PTE است و نمره بسیار سنگینی دارد.
مهارتهای ترکیبی (Integrated Skills)؛ پاشنه آشیل PTE
یکی از تفاوتهای علمی که کمتر گفته میشود، بحث مهارتهای ترکیبی است.
در آیلتس، مهارتها ایزوله هستند. نمره ریدینگ شما ربطی به اسپیکینگ ندارد، ولی در PTE، مهارتها در هم تنیدهاند. مثلاً سوالی دارید به نام “Repeat Sentence” (جمله را تکرار کن). این سوال در بخش اسپیکینگ است، اما نمره آن هم به اسپیکینگ میرود و هم به لیسنینگ!
نتیجه: اگر در لیسنینگ ضعیف باشید، ممکن است نمره اسپیکینگتان هم کم شود و برعکس. این ویژگی میتواند هم سکوی پرتاب باشد و هم چاه سقوط.
۵. جدول معادلسازی نمرات (Concordance Table)
بسیاری از کاربران میپرسند نمره ۶۵ در PTE معادل چند است؟ طبق گزارش رسمی سازمان Pearson، جدول تبدیل نمرات به شرح زیر است:
| نمره آیلتس (Band Score) | نمره معادل در PTE Academic |
|---|---|
| 6.0 | 50 |
| 6.5 | 58 |
| 7.0 | 65 |
| 7.5 | 73 |
| 8.0 | 79 |
انعطاف زمانبندی؛ کدام آزمون برای دقیقه نودیهاست؟
فرض کنید ددلاین دانشگاه یا ویزای شما نزدیک است و باید فوراً مدرک بگیرید.
- آیلتس: معمولاً باید از چند هفته قبل ثبتنام کنید تا جا گیرتان بیاید. اعلام نتایج آزمون کاغذی هم ۱۳ روز طول میکشد.
- PTE: پادشاه سرعت است! شما میتوانید (اگر در سنتر جا باشد) حتی برای ۲۴ ساعت آینده هم آزمون رزرو کنید. نتایج هم گاهی ۲ ساعته و معمولاً زیر ۴۸ ساعت میآید. اگر آدمِ عجولی هستید یا وقتتان تنگ است، PTE استرس انتظار را از بین میبرد.
آزمون pte کجا برگزار میشه؟
اینجا میرسیم به بزرگترین مشکل PTE برای ما ایرانیها. این آزمون در حال حاضر در ایران برگزار نمیشود. پس آزمون pte کجا برگزار میشه؟ شما مجبورید سفر کنید. محبوبترین مقاصد برای ایرانیها عبارتند از: ترکیه (استانبول، آنکارا، وان)، امارات (دبی)، آذربایجان (باکو) و عراق (اربیل).
نکته مهم: سفر به کشور دیگر دقیقاً قبل از امتحان، میتواند خستگی فیزیکی ایجاد کند. همچنین ممکن است کیبورد سنتر استانبول با کیبورد لپتاپ شما فرق داشته باشد یا هدفونها متفاوت باشند. اگر PTE را انتخاب میکنید، حتماً یک روز زودتر به مقصد برسید.
هزینههای این 2 آزمون چقدر است؟
به جز هزینه علمی، هزینه مالی هم فاکتور مهمی است.
هزینه ثبت نام: هر دو آزمون تقریباً در یک رنج قیمتی هستند (حدود ۲۵۰ تا ۲۸۰ دلار آمریکا بسته به کشور).
هزینه پنهان PTE: برای PTE باید هزینه بلیط رفت و برگشت، هتل و عوارض خروج از کشور را هم اضافه کنید که عملاً هزینه آن را برای ایرانیها دو تا سه برابر آیلتس میکند.
کنسلی: در PTE قوانین بازگشت وجه (Refund) کمی منعطفتر است و اگر تا ۱۴ روز قبل کنسل کنید، معمولاً کل پول برمیگردد؛ اما در آیلتس قوانین کنسلی سختگیرانهتر است.
تحول بزرگ ۲۰۲۴: PTE Core برای کانادا
تا قبل از سال ۲۰۲۴، آیلتس جنرال تنها گزینه محبوب برای کانادا بود. اما اکنون اداره مهاجرت کانادا (IRCC) آزمون PTE Core را هم پذیرفته است. تفاوت PTE Academic و PTE Core: نسخه آکادمیک (برای دانشگاه) روی متون علمی تمرکز دارد، اما نسخه Core (برای مهاجرت کاری) بسیار شبیه به آیلتس جنرال است و موضوعات روزمره (نوشتن ایمیل، خواندن مجله و…) را شامل میشود. این خبر خوبی است برای کسانی که رویای کانادا دارند اما از سد آیلتس عبور نمیکنند.
نتیجه؛ آزمون pte راحت تره یا آیلتس؟
بیایید برای انتخاب نهایی، شرایط را دقیقتر بررسی کنیم. اگر شما جزو آن دسته افرادی هستید که از نوشتن انشا و بخش رایتینگ آیلتس متنفر هستید و معمولاً نمره دلخواهتان را نمیگیرید، PTE میتواند گزینه نجاتبخشی باشد، چرا که استفاده از قالبهای آماده در آن بسیار کمککننده است. همچنین، این آزمون برای کسانی مناسبتر است که حافظه خوبی برای حفظ کردن تکنیکها دارند و علاوه بر آن، سرعت تایپ بالایی داشته و با کار با کامپیوتر کاملاً راحت هستند.
البته، انتخاب PTE به این معناست که شما مشکل مالی یا زمانی برای سفر به کشورهای همسایه جهت شرکت در آزمون ندارید. در آخر، اگر ددلاین شما بسیار نزدیک است و نیاز به نتیجهگیری سریع دارید، سرعت عمل PTE برگ برنده شماست.
در مقابل، شرایطی وجود دارد که کفه ترازو را به نفع آیلتس سنگین میکند. اگر به هر دلیلی امکان سفر به خارج از کشور را ندارید، آیلتس در حال حاضر گزینه در دسترستری است. همچنین، اگر در محیطهای شلوغ که دیگران همزمان با شما صحبت میکنند (مانند سالن امتحان PTE) تمرکزتان به هم میریزد، محیط آرامتر و تکنفره اسپیکینگ آیلتس برایتان بهتر است.
این آزمون سنتی برای کسانی که دستخط خوبی دارند و از تفکر تحلیلی قوی برخوردارند (مخصوصاً برای بخش نوشتاری) مناسبتر است. نکته مهم دیگر اینکه اگر احساس میکنید لهجه غلیظی دارید، ممکن است یک ممتحن انسان در آیلتس، صحبتهای شما را بهتر از هوش مصنوعی PTE تشخیص دهد.